การโอนทรัพย์สินอันมีค่าอย่างบ้านและที่ดินให้แก่บุตรหลานคือหนึ่งในการวางรากฐานที่มั่นคงและเป็นของขวัญชิ้นสำคัญที่พ่อแม่หลายคนตั้งใจไว้ การโอนบ้านให้ลูกขณะที่ยังมีชีวิตอยู่ เป็นกระบวนการทางกฎหมายที่ช่วยให้การส่งต่อมรดกเป็นไปอย่างราบรื่นและตรงตามเจตนา อย่างไรก็ตาม การดำเนินการดังกล่าวมีรายละเอียดเกี่ยวกับเอกสาร ขั้นตอนโอนที่ดินให้ลูก และโดยเฉพาะอย่างยิ่งค่าใช้จ่ายที่ต้องทำความเข้าใจให้ชัดเจน เพื่อให้การทำธุรกรรมสำเร็จลุล่วงได้ด้วยดี บทความแสนสิริได้รวบรวมข้อมูลที่จำเป็นสำหรับการเตรียมตัว โอนบ้านให้ลูก ในปี 2569 ไว้อย่างครบถ้วน
การโอนบ้านให้ลูก การโอนที่ดินให้ลูก คือ กระบวนการทางนิติกรรม ณ สำนักงานที่ดิน เพื่อเปลี่ยนแปลงชื่อผู้ถือกรรมสิทธิ์ในโฉนดที่ดินและสิ่งปลูกสร้างจากพ่อหรือแม่ไปเป็นของบุตรอย่างสมบูรณ์ตามกฎหมาย โดยที่ผู้โอนยังมีชีวิตอยู่ ซึ่งการกระทำดังกล่าวมีลักษณะเป็น "การให้โดยเสน่หา" ทำให้กรรมสิทธิ์ทั้งหมดตกเป็นของลูกทันทีที่จดทะเบียนเสร็จสิ้น แตกต่างจากการทำ "พินัยกรรม" ซึ่งกรรมสิทธิ์จะถูกโอนเมื่อเจ้าของมรดกเสียชีวิตแล้วเท่านั้น

การโอนบ้านให้ลูก ที่สำนักงานที่ดิน ควรมีการเตรียมเอกสารให้ครบถ้วนและถูกต้อง เพื่อช่วยให้กระบวนการเป็นไปอย่างรวดเร็วและไม่ติดขัด ซึ่งเอกสารมีทั้งของทั้งฝ่ายผู้โอน (พ่อแม่) และผู้รับโอน (ลูก) โดยรายการหลักที่จำเป็นมีดังต่อไปนี้
กระบวนการโอนบ้านให้ลูกที่สำนักงานที่ดินนั้นไม่ซับซ้อนอย่างที่คิด หากเราเตรียมเอกสารไปครบถ้วน ก็สามารถดำเนินการให้เสร็จสิ้นได้ภายในวันเดียว โดยมีขั้นตอนหลัก ๆ ดังนี้
1. ติดต่อประชาสัมพันธ์และยื่นคำขอ
เดินทางไปยังสำนักงานที่ดินที่ทรัพย์สินนั้นตั้งอยู่ ติดต่อเจ้าหน้าที่ประชาสัมพันธ์เพื่อรับบัตรคิวและกรอกแบบฟอร์มคำขอโอนกรรมสิทธิ์ (ท.ด.1) พร้อมแนบเอกสารทั้งหมดที่เตรียมมา
2. เจ้าหน้าที่ตรวจสอบเอกสาร
เมื่อถึงคิวเจ้าหน้าที่จะเรียกตรวจสอบความครบถ้วนและความถูกต้องของเอกสารทั้งหมด
3. เจ้าหน้าที่ประเมินราคาและคำนวณค่าใช้จ่าย
หลังจากเอกสารถูกต้อง เจ้าหน้าที่จะส่งเรื่องต่อไปยังฝ่ายชำนาญงาน เพื่อประเมินราคาทุนทรัพย์ของที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง จากนั้นจะคำนวณค่าธรรมเนียมและภาษีทั้งหมดที่ต้องชำระ พร้อมออกใบสั่งให้ไปชำระเงิน
4. ชำระค่าธรรมเนียมและภาษี
นำใบสั่งไปชำระเงินที่ฝ่ายการเงินของสำนักงานที่ดิน จะได้รับใบเสร็จซึ่งต้องเก็บไว้เป็นหลักฐาน
5. จดทะเบียนโอนและรับโฉนดใหม่
นำใบเสร็จกลับไปยื่นให้เจ้าหน้าที่ฝ่ายชำนาญงานอีกครั้ง เจ้าหน้าที่จะดำเนินการจดทะเบียน "สลักหลังโฉนด" โดยเปลี่ยนชื่อผู้ถือกรรมสิทธิ์เป็นชื่อของลูก เราควรตรวจสอบความถูกต้องของชื่อและรายละเอียดทั้งหมดก่อนรับโฉนดฉบับใหม่กลับมา เป็นอันเสร็จสิ้นกระบวนการโอนบ้านให้ลูกอย่างสมบูรณ์
ค่าใช้จ่ายในการโอนบ้านให้ลูก ถือเป็นข้อมูลสำคัญที่ต้องเตรียมการล่วงหน้า โดยอัตราค่าธรรมเนียมและภาษีจะมีความแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับว่าผู้รับโอนเป็น "บุตรโดยชอบด้วยกฎหมาย" หรือไม่ สำหรับการโอนที่ดินให้ลูกค่าใช้จ่ายในปี 2569 (กรณีบุตรโดยชอบด้วยกฎหมาย) มีรายละเอียดดังนี้
1. ค่าธรรมเนียมการโอน
ค่าธรรมเนียมการโอนคือค่าใช้จ่ายที่ต้องชำระให้แก่กรมที่ดิน ในการดำเนินการจดทะเบียนเปลี่ยนแปลงกรรมสิทธิ์ สำหรับการโอนให้บุพการีหรือผู้สืบสันดาน (พ่อแม่ให้ลูก) จะได้รับสิทธิลดหย่อนพิเศษ โดยคิดในอัตรา 0.5% ของราคาประเมินทุนทรัพย์
2. ค่าอากรแสตมป์
ค่าอากรแสตมป์เป็นภาษีประเภทหนึ่ง ที่จัดเก็บในรูปแบบของดวงแสตมป์ซึ่งจะติดลงในเอกสารสัญญา โดยจะคิดในอัตรา 0.5% ของราคาประเมินทุนทรัพย์ หรือราคาซื้อขาย แล้วแต่ว่าราคาใดสูงกว่า แต่ในกรณีการให้โดยเสน่หานี้จะใช้ราคาประเมินเป็นหลัก
3. ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา เป็นสิทธิประโยชน์หลักของการโอนบ้านให้ลูกที่ชอบด้วยกฎหมาย โดยกฎหมายกำหนดให้ ยกเว้นภาษีเงินได้สำหรับมูลค่าทรัพย์สิน 20 ล้านบาทแรก หากราคาประเมินของบ้านและที่ดินไม่เกิน 20 ล้านบาท ก็ไม่ต้องชำระภาษีส่วนนี้ แต่หากเกิน ส่วนที่เกินจาก 20 ล้านบาท จะถูกนำมาคำนวณภาษีในอัตราคงที่ 5%
4. ค่าพยาน คำขอ และค่าอากรคู่ฉบับ
ค่าพยาน คำขอ และค่าอากรคู่ฉบับเป็นค่าใช้จ่ายปลีกย่อยที่ต้องชำระที่สำนักงานที่ดิน ประกอบด้วย
5. ภาษีธุรกิจเฉพาะในกรณีที่เกี่ยวข้อง
โดยทั่วไปการโอนบ้านให้ลูก โอนที่ดินให้ลูกในลักษณะให้โดยเสน่หาจะได้รับการยกเว้น ไม่ต้องเสียภาษีธุรกิจเฉพาะ แม้ว่าผู้โอนจะถือกรรมสิทธิ์ในอสังหาริมทรัพย์นั้นมาน้อยกว่า 5 ปีก็ตาม ภาษีนี้จะเกี่ยวข้องกับการซื้อขายเชิงพาณิชย์เป็นหลัก
ความสัมพันธ์ทางกฎหมายระหว่างพ่อแม่และลูก ส่งผลโดยตรงต่อภาระค่าใช้จ่ายในการโอนบ้านให้ลูก โอนที่ดินให้ลูกอย่างมาก การทำความเข้าใจความแตกต่างนี้จึงเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อการจัดการโอนอย่างไม่ติดปัญหาใดๆ

1. สิทธิประโยชน์และอัตราค่าธรรมเนียม
สำหรับบุตรโดยชอบด้วยกฎหมาย (เกิดจากพ่อแม่ที่จดทะเบียนสมรส หรือพ่อจดทะเบียนรับรองบุตร) การ โอนบ้านให้ลูก จะได้รับสิทธิลดหย่อนค่าธรรมเนียมและภาษีตามที่กล่าวไปข้างต้น แต่หากเป็นบุตรที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย (พ่อแม่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสและพ่อไม่ได้รับรองบุตร) การโอนจะถูกพิจารณาเป็นการ "ให้" แก่บุคคลภายนอก ทำให้ไม่ได้รับสิทธิประโยชน์บางประการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องภาษีเงินได้
2. ข้อยกเว้นภาษีในแต่ละกรณี
ความแตกต่างเรื่องภาษี ระหว่างการโอนบ้านให้ลูกที่ชอบด้วยกฎหมายกับลูกที่ไม่ได้จดทะเบียนรับรองแตกต่างที่ชัดเจนที่สุดคือ เรื่องภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา กรณี โอนบ้านให้ลูกที่ชอบด้วยกฎหมาย จะได้รับการยกเว้น 20 ล้านบาทแรก แต่สำหรับบุตรที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย จะไม่ได้รับการยกเว้นส่วนนี้เลย และต้องเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาตามอัตราก้าวหน้า โดยสามารถหักค่าใช้จ่ายเหมาได้ 50% ซึ่งทำให้มีภาระภาษีสูงกว่า
|
ประเภทค่าใช้จ่าย |
บุตรโดยชอบด้วยกฎหมาย |
บุตรที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย |
|---|---|---|
|
ค่าธรรมเนียมการโอน |
0.5% ของราคาประเมิน |
0.5% ของราคาประเมิน |
|
ค่าจดทะเบียน |
คิดเป็น 0.5% จากราคาประเมิน |
คิดเป็น 0.5% จากราคาประเมิน |
|
ค่าอากรแสตมป์ |
0.5% ของราคาประเมิน |
0.5% ของราคาประเมิน |
|
ภาษีธุรกิจเฉพาะ |
ได้รับการยกเว้น |
3.3% ของราคาประเมิน (หากเข้าเงื่อนไข) |
|
ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา |
ยกเว้น 20 ล้านแรก ส่วนที่เกินคิด 5% |
หักค่าใช้จ่าย 50% คำนวณตามอัตราก้าวหน้า |
หากต้องการโอนบ้านให้ลูก โดยได้รับสิทธิประโยชน์ทางภาษีสูงสุด จะต้องเป็นไปตามเงื่อนไขที่กฎหมายกำหนด ดังนี้
1. เป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมาย : ผู้รับโอนต้องเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของผู้โอนเท่านั้น (ไม่รวมบุตรบุญธรรม ซึ่งจะเสียค่าธรรมเนียมใน อัตราสำหรับญาติ คือ 2.0%)
2. โอนจากพ่อแม่สู่ลูกโดยตรง : การโอนกรรมสิทธิ์ต้องเป็นการทำธุรกรรมระหว่างบุพการีและผู้สืบสันดานโดยตรง
3. ให้โดยเสน่หา : การโอนนี้ต้องเป็นการให้เปล่า โดยไม่มีค่าตอบแทน จึงจะเข้าเงื่อนไขการยกเว้นภาษีธุรกิจเฉพาะ
4. เป็นไปตามประกาศกรมที่ดิน : เงื่อนไขอาจมีการเปลี่ยนแปลงได้ตามประกาศหรือมาตรการของภาครัฐในแต่ละปี ควรตรวจสอบข้อมูลล่าสุดก่อนดำเนินการเสมอ
การโอนบ้านให้ลูก โอนที่ดินให้ลูกเป็นเรื่องละเอียดอ่อน ที่มีผลผูกพันทางกฎหมายและมีผลต่อการวางแผนครอบครัวในระยะยาว เราจึงควรพิจารณาประเด็นต่าง ๆ อย่างรอบคอบ ดังนี้
1. กรรมสิทธิ์เปลี่ยนทันที
ทันทีที่ดำเนินการโอนบ้านให้ลูกเสร็จสมบูรณ์ ลูกจะกลายเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์โดยสมบูรณ์ พ่อแม่จะไม่มีสิทธิ์ในทรัพย์สินนั้นอีกต่อไป ไม่สามารถนำไปขายหรือทำธุรกรรมใด ๆ ได้
2. กรณีผู้รับโอนยังเป็นผู้เยาว์
หากลูกยังไม่บรรลุนิติภาวะ (อายุต่ำกว่า 20 ปี) การทำนิติกรรมจะต้องดำเนินการโดยผู้แทนโดยชอบธรรม (พ่อแม่) เพื่อเป็นประโยชน์สูงสุดแก่ผู้เยาว์
3. ผลกระทบต่อภาษีมรดก
ข้อดีที่สำคัญที่สุดของการโอนบ้านให้ลูกขณะที่ยังมีชีวิตอยู่ คือทรัพย์สินนั้นจะไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของกองมรดกเมื่อพ่อแม่เสียชีวิต ทำให้ไม่ต้องเสียภาษีการรับมรดก ซึ่งมีอัตราสูงกว่า
4. เปรียบเทียบข้อดีข้อเสีย
การตัดสินใจว่าจะโอนบ้านให้ลูกตอนนี้ หรือจะให้เป็นมรดกในอนาคต ควรพิจารณาจากสถานการณ์ของแต่ละครอบครัว
|
ข้อแนะนำสำหรับการโอนบ้าน |
โอนบ้านให้ลูกให้ขณะมีชีวิต |
ยกให้เป็นมรดกหลังเสียชีวิต |
|---|---|---|
|
ระยะเวลา |
กรรมสิทธิ์เปลี่ยนทันที |
กรรมสิทธิ์เปลี่ยนหลังเจ้ามรดกเสียชีวิต |
|
ค่าใช้จ่าย |
เสียค่าธรรมเนียมโอน + ภาษี ณ วันโอน |
เสียค่าธรรมเนียมโอนมรดก 0.5% |
|
ภาษี |
เสียภาษีเงินได้ 5% ยกเว้น 20 ล้านแรก |
เสียภาษีการรับมรดก (ส่วนที่เกิน 100 ล้าน) |
|
การรับมรดก |
ลูกได้รับทรัพย์สินแน่นอนตามเจตนา |
อาจเกิดข้อพิพาทเรื่องมรดกได้ในอนาคต |
การโอนบ้านให้ลูก เป็นการวางแผนในหลาย ๆ ด้าน ทั้งเรื่องทรัพย์สิน และการวางแผนภาษี การเตรียมความพร้อมด้านข้อมูลค่าใช้จ่ายต่าง ๆ เอกสาร และความเข้าใจในผลทางกฎหมาย จะช่วยให้กระบวนการทั้งหมดราบรื่น และจัดการเรื่องโอนบ้านให้ลูก โอนที่ดินให้ลูกได้อย่างถูกต้อง
ที่มา: DDproperty, GH bank
ซื้อบ้านควรหันทิศไหนดี ทิศใต้หรือทิศเหนือตามฮวงจุ้ย อ่านเพิ่มเติม >
ดอกเบี้ยนโยบายขึ้น 1.50% แล้วคนซื้อบ้านได้ประโยชน์อะไร อ่านเพิ่มเติม >
ผ่อนคอนโดเดือนละ 3,000-5,000 ทำได้จริงหรือหลอก? | แสนสิริ อ่านเพิ่มเติม >
รวมมาตรการกระตุ้นซื้อบ้าน อสังหา 2568 ลดค่าโอน ดอกเบี้ยถูก | แสนสิริ อ่านเพิ่มเติม >
ส้วมตัน ชักโครกกดไม่ลง มีสาเหตุมาจากอะไร พร้อมวิธีแก้ส้วมตันด้วยตัวเอง อ่านเพิ่มเติม >
20 ของแสดงความยินดีขึ้นบ้านใหม่ใช้งานได้จริง เคล็ดลับเลือกของฝาก ขึ้นบ้านใหม่ให้ถูกใจเจ้าของบ้าน และของฝากขึ้นบ้านใหม่ที่ควรเลี่ยง
รวมฤกษ์ดีปี 2568 ดูฤกษ์ดีวันขึ้นบ้านใหม่ ฤกษ์แต่งงาน เริ่มต้นธุรกิจหรือประกอบพิธีมงคล เพื่อเสริมสิริมงคลของครอบครัวตลอดไป
ย้ายเข้าบ้านใหม่วันไหนดี ต้องทำอะไรบ้าง จุดธูปกี่ดอกให้อยู่ดีมีความสุขตลอดชีวิต มาเช็กฤกษ์ย้ายเข้าบ้าน ประจำปี 2568 ตามวันเกิดกัน
20 ของแสดงความยินดีขึ้นบ้านใหม่ใช้งานได้จริง เคล็ดลับเลือกของฝาก ขึ้นบ้านใหม่ให้ถูกใจเจ้าของบ้าน และของฝากขึ้นบ้านใหม่ที่ควรเลี่ยง
รวมฤกษ์ดีปี 2568 ดูฤกษ์ดีวันขึ้นบ้านใหม่ ฤกษ์แต่งงาน เริ่มต้นธุรกิจหรือประกอบพิธีมงคล เพื่อเสริมสิริมงคลของครอบครัวตลอดไป
ซื้อบ้านควรหันทิศไหนดี ทิศใต้หรือทิศเหนือตามฮวงจุ้ย อ่านเพิ่มเติม >
ดอกเบี้ยนโยบายขึ้น 1.50% แล้วคนซื้อบ้านได้ประโยชน์อะไร อ่านเพิ่มเติม >
ผ่อนคอนโดเดือนละ 3,000-5,000 ทำได้จริงหรือหลอก? | แสนสิริ อ่านเพิ่มเติม >
รวมมาตรการกระตุ้นซื้อบ้าน อสังหา 2568 ลดค่าโอน ดอกเบี้ยถูก | แสนสิริ อ่านเพิ่มเติม >
ส้วมตัน ชักโครกกดไม่ลง มีสาเหตุมาจากอะไร พร้อมวิธีแก้ส้วมตันด้วยตัวเอง อ่านเพิ่มเติม >